Trong năm 2025, giá vàng thế giới liên tục lập đỉnh mới, kéo theo giá vàng trong nước tăng mạnh và chênh lệch cao so với thế giới. Đây không chỉ là câu chuyện của cung – cầu vật chất, mà là kết quả của hành vi con người trên thị trường tài chính và phái sinh.
1. Vì sao giá vàng tăng?
Giá vàng không tăng vì “vàng hiếm”, mà vì dòng tiền sợ rủi ro.
Ba động lực chính:
Lãi suất thực giảm
Khi lạm phát cao hơn lãi suất gửi ngân hàng, giữ tiền mặt bị mất giá. Nhà đầu tư chuyển sang vàng để bảo toàn sức mua.
Bất ổn kinh tế và địa chính trị
Chiến tranh, khủng hoảng ngân hàng, nợ công Mỹ… khiến nhà đầu tư toàn cầu tìm tài sản trú ẩn.
Ngân hàng trung ương mua vàng
Trung Quốc, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ liên tục mua vàng để giảm phụ thuộc USD → hút lượng lớn vàng khỏi thị trường.
Hành vi con người:
=> Khi sợ hãi, tiền chạy vào vàng.
=> Khi tiền chạy vào vàng, giá tăng.
=> Khi giá tăng, đám đông mua theo → giá tăng mạnh hơn.
2. Vai trò của thị trường phái sinh trong đợt tăng giá
Phần lớn giao dịch vàng toàn cầu không phải vàng vật chất, mà là:
Hợp đồng tương lai (Futures)
Quyền chọn (Options)
ETF vàng
Các quỹ đầu tư dùng phái sinh để:
Đặt cược giá tăng
Phòng ngừa rủi ro lạm phát
Khuếch đại lợi nhuận bằng đòn bẩy
Khi các quỹ mua Futures vàng khối lượng lớn, giá trên sàn tăng → kéo giá vàng vật chất lên theo.
Nói cách khác:
Thị trường phái sinh là nơi tạo sóng. Thị trường vật chất là nơi phản ứng.
3. Điều này ảnh hưởng gì tới nhà đầu tư Việt Nam?
Giá vàng trong nước tăng mạnh không chỉ vì thiếu vàng, mà vì:
Thế giới tăng
Tỷ giá USD/VND tăng
Dòng tiền đầu cơ đổ vào
Rủi ro lớn nhất:
Mua ở vùng đỉnh do tâm lý FOMO
Chênh lệch giá trong nước – thế giới cao
Biến động mạnh có thể gây lỗ lớn
4. Giải pháp chuyên nghiệp: dùng hàng hóa phái sinh
Thay vì mua vàng vật chất, nhà đầu tư và doanh nghiệp có thể:
Giao dịch vàng trên sàn hàng hóa
Dùng Futures và Options để:
Kiếm lợi nhuận khi giá tăng
Hoặc khóa giá mua – bán trong tương lai
Ví dụ:
Một doanh nghiệp cần mua vàng sau 3 tháng có thể mua hợp đồng Futures ngay hôm nay để tránh rủi ro giá tiếp tục tăng.
Kết luận
Giá vàng tăng là kết quả của:
Nỗi sợ → dòng tiền → phái sinh → giá tăng
Hiểu cơ chế này giúp nhà đầu tư không chạy theo đám đông mà sử dụng hàng hóa phái sinh như một công cụ kiểm soát rủi ro và tạo lợi nhuận một cách chuyên nghiệp.